Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Nedir?

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi amacıyla istasyonlarda akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlara taşıt plaka bilgilerinin elle girişini önleyerek otomatik olarak aktarılmasını sağlayan sistemdir. UTTS, akaryakıt istasyonlarında gerçekleştirilen satış işlemlerinde vergi güvenliğini sağlar ve denetim etkinliğini artırır.

1 Ocak 2025 tarihinden itibaren UTTS kapsamında düzenlenmeyen akaryakıt satış belgeleri akaryakıt harcamalarını gider göstermek suretiyle ve vergi indiriminden faydalanmak amacıyla vergi beyanında kullanılamayacaktır. Bu tarihten itibaren sadece UTTS kapsamında düzenlenmiş olan akaryakıt satış fişleri vergi indirimi amacıyla kullanılabilecektir.
 

Sistem Nasıl Çalışıyor?

Taşıtların yakıt depo girişlerine Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takılır. Yakıt dolum işlemi sırasında TTB’den plaka bilgisi diğer UTTS donanımları aracılığı ile otomatik olarak ödeme kaydedici cihaza iletilir.

1. Taşıt Tanıma Birimi (TTB)

TTB, yakıt depo girişine monte edilebilen ve söküldüğünde tekrar kullanılamayan, taşıta ait plaka bilgisi, mükellefe ilişkin bilgiler gibi hususları hafızasında muhafaza eden ve bu bilgilerin akaryakıt alımı sırasında Taşıt Tanıma Okuyucusu vasıtasıyla pompa ünitelerinin bağlı olduğu YN Pompa ÖKC’lere otomatik olarak iletilmesine imkân sağlayan pasif bir devre ve anteni içeren Taşıt Tanıma Birimini ifade eder.

2. Akaryakıt İstasyonu Donanımları

Akaryakıt istasyonlarında, Yetkili İstasyon Montaj Firmaları tarafından monte edilen donanımlar şunlardır:
 
  • Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO): TTB üzerindeki bilgileri okuyabilen, okunan bilgilerin YN Pompa ÖKC’lere otomatik olarak iletilmesine imkân sağlayan  cihazdır.
  • Tabanca İletişim Modülü (TİM): TİM, TTO’lardan gelen sinyali çözümleyip UTTS veri merkezi ile iletişime geçerek TTB’ye ait bilgileri alan ve bunları YN Pompa ÖKC’sine ileten, üzerinde Güvenlikli Haberleşme Anahtarı/Kodu ve özel yazılım bulunan, harici olarak YN Pompa ÖKC’ye bağlanmış Darphane ve/veya Darphane tarafından yetkilendirilen firmalardan temin edilebilen veya YN Pompa ÖKC içine entegre edilerek üretilen Tabanca İletişim Modülünü ifade eder.

3. Yakıt Dolum Süreci

  • TTB takılı bir şekilde akaryakıt istasyonuna geldiğinde, TTO cihazı TTB ile iletişim kurar ve kimlik bilgilerini şifreli olarak alır.
  • TİM aracılığıyla alınan bilgiler, UTTS veri merkezi ve Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) veri tabanı üzerinden doğrulanır.
  • Doğrulanan bilgiler, Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz (YN Pompa ÖKC) ile paylaşılır. Bu cihaz yakıt dolum işlemini başlatır.
  • Yakıt dolumu tamamlandıktan sonra UTTS Satış Fişi oluşturulur ve taşıt sahibine teslim edilir.
  • Eş zamanlı olarak tüm işlemler Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) veri tabanına aktarılır.

UTTS Donanımları Tanımlaması ve Görselleri

Yakıt verilen taşıtların yakıt depo girişine monte edilebilen ve söküldüğünde tekrar kullanılamayan, taşıta ait plaka bilgisi, mükellefe ilişkin bilgiler gibi hususları hafızasında muhafaza edebilen ve bu bilgilerin akaryakıt alımı sırasında Taşıt Tanıma Okuyucusu donanımı vasıtasıyla pompa ünitelerinin bağlı olduğu YN Pompa ÖKC’lere otomatik olarak iletilmesine imkân sağlayan ve sadece Darphane’den temin edilebilen pasif bir devre ve anteni içeren birimi ifade eder.

Akaryakıt pompa tabancasına monte edilen ve sadece yakın mesafeden TTB üzerindeki bilgileri okuyabilen, okunan bilgileri kablosuz olarak Tabanca İletişim Modülü’ne ileterekbunların YN Pompa ÖKC’lere otomatik aktarılmasına imkân sağlayan cihazı ifade eder.

UTTS Donanımlarının hafızasına kodlanmış özel bir kimliği ve diğer tanımlanacak bilgilerin aktarılmasını sağlayan ve aktivasyonunu gerçekleştiren cihazı ifade eder.

TTO’nun akaryakıt pompa tabancasına sabitlenmesi için kullanılan, akaryakıt buharı ve direkt akaryakıt temasından etkilenmeyecek yeterliliğe sahip özellikte malzemeden üretilen parçayı ifade eder.

Elektronik ortamda anlık veri aktarımı yapabilen, güvenlik seviyesi yükseltilmiş ve 527 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ve ilgili teknik kılavuzlarda diğer özellikleri belirlenen Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazı ifade eder.

UTTS Donanımları arasındaki güvenli iletişimin sağlanmasını temin eden ve sadece Darphane’den temin edilebilen dijital ve/veya fiziksel teknolojik unsuru ifade eder.

TTO’lardan gelen sinyali çözümleyip UTTS veri merkezi ile iletişime geçerek TTB’ye ait bilgileri alan ve bunları YN Pompa ÖKC’ye ileten, üzerinde Güvenlikli Haberleşme anahtarı/kodu ve özel yazılım bulunan, harici olarak YN Pompa ÖKC’ye bağlanmış Darphane ve yetkili donanım üreticilerinden temin edilebilen cihazı veya YN Pompa ÖKC içine entegre edilmiş modülü ifade eder.

TİM montaj işleminden sonra yetkisiz müdahaleyi engellemek için kullanılacak mühür ve mühür teli içeren seti ifade eder.